Nederlandse wijnboer in de Loire: Franse wijn puur natuur
Het is nu sinds 7 jaar dat Bertjan Mol met zijn vrouw Nicole een biologisch dynamisch wijngoed exploiteren in Thésée, Domaine La Taupe, ongeveer 50 km ten oosten van Tours niet ver van de historische stad Blois in de prachtige Loire streek.
Domaine La Taupe is ongeveer 8,5 ha. groot en is gekocht van een Franse wijnboer die zelf al 20 jaar volgens deze principes -gebaseerd op de filosofie van Rudolf Steiner- zijn wijnen produceerde. Grof gezegd betekent biologisch dynamisch dat er geen herbiciden en pesticiden gebruikt worden in de wijngaard, onkruidbestrijding gebeurt mechanisch en veelal met de hand en er wordt geen kunstmest gebruikt. Biodynamische preparaten zoals brandnetel, heermoes en silicium worden gebruikt om de gezondheid en weerstand van de wijnstok te versterken.
En dan maakt Bertjan natuurwijn: low intervention wine; dit betekent dat in de kelders niet wordt ingegrepen, de wijnen worden alleen begeleid bij hun fermentatie en ontwikkeling. Er worden geen oenologsiche producten en geen kunstmatige smaak- en conserveringsstoffen gebruikt. Er wordt geen sulfiet toegevoegd en de wijnen worden ongefilterd gebotteld. Zuiver gefermenteerd druivensap, zonder hoofdpijn. Natuurwijnen hebben een zeer speciale fruitige smaak en hebben daardoor vele liefhebbers, zoals -een ander voorbeeld- biologische kazen gemaakt van rauwe melk.
La Taupe exporteert 95% van haar wijnen wereldwijd.
Nicole Mol -Messer
foto ©Marion Langhout
Hoe zijn jullie in de Loire streek terechtgekomen?
We woonden in Amsterdam en Bertjan was journalist bij onder meer het Financiële Dagblad. Zijn grote hobby was en is natuurwijnen. Nicole was strategisch adviseur bij de Volksbank. De kinderen waren alle drie onder de 8 jaar en de twee oudsten gingen naar de Montessorischool in Amsterdam.
Bertjan importeerde al sinds 2003 natuurwijnen en had daardoor een groot netwerk van wijnboeren. Zijn grote droom was zelf natuurwijnen te maken, puur natuur en ongezwaveld.
Dit wijngoed van ongeveer 8,5 hectare hebben we in 2017 gekocht van een Franse wijnboer die met pensioen ging en zelf al 20 jaar natuurwijnen produceerde. Dat laatste was erg belangrijk voor ons want het betekende dat de bodem al helemaal schoon was van chemische producten en een goede biodiversiteit kende. Een voorwaarde om met druiveneigen gisten natuurwijn te kunnen maken.
Er bestaat een grote vraag naar wijngaarden die al langere tijd biologisch bewerkt worden. Daarnaast is er in het algemeen een grote vraag naar natuurwijnen, en de vraag is groeiend.
We zochten een wijngaard in de wat noordelijkere wijngebieden in Frankrijk, de Loire in het bijzonder vanwege een hoge variëteit van druivenrassen en een rijke vin nature scene, en niet in de laatste plaats vanwege het klimaat. Wijnen uit de noordelijk gelegen streken hebben doorgaans goede zuren die een wijn fris en levendig houden. Wijnen die in balans zijn en niet te veel alcohol hebben. Onze wijnen bezitten tussen de 10-13,5% alcohol. Door de klimaatverandering is het alcoholpercentage een probleem. In zuidelijker wijnstreken heb je wijnen met zomaar 14,5% alcohol. Naar deze wijnen was onder de invloed van de ‘wijngoeroe’ Robert Parker een moment veel vraag. De huidige tendens is echter frissere wijnen met niet teveel alcohol.
Natuurwijnen zijn inderdaad geliefd
Men vindt de natuurwijnen met name in de Loire, de Beaujolais, Elzas, Jura en de zuidelijke Rhône. In de klassieke wijngebieden zoals de Bourgogne en de Bordeaux wordt minder natuurwijn geproduceerd. Dit komt door de vaak grote economische belangen die daar op het spel staan. In de praktijk passen de vooraanstaande wijnproducenten in die streken vaak dezelfde biologisch dynamische principes toe vanwege de positieve invloed op de kwaliteit en smaak van de wijnen maar ze willen hun handen vrij houden om in te kunnen grijpen wanneer bijvoorbeeld de klimatologische omstandigheden -zoals bijvoorbeeld een vochtige zomer- zou noden tot het gebruik van pesticiden.
De grillige klimatologische omstandigheden zijn (ook) een uitdaging voor de productie van natuurwijnen?
Zoals alle wijnproducenten hebben wij ook te lijden van bijvoorbeeld droogte, veel regen op het onjuiste moment en hagel. Door de verandering van het klimaat zijn deze verschijnselen intensiever en meer frequent. In het begin hadden we ons daarvoor verzekerd maar de ervaring heeft geleerd dat verzekeringsmaatschappijen veel argumenten gebruiken om weinig schadevergoeding uit te betalen. We hebben nu een natuurlijke verzekering die eruit bestaat dat we druiven kopen bij wijnproducenten die dezelfde standaarden als wij respecteren en wij de wijn maken en verkopen. Op die manier dragen we niet het klimaatrisico tijdens de groei van de druiven.
Op het moment is de actualiteit dat de agrarische sector in opstand komt tegen de vele milieunormen die bestaan. Jullie schijnen juist wel te varen bij deze normen?
We zijn idealisten en overtuigd van de waarde voor de consument en het milieu van deze normen. In de wijnsector is er een grote vraag naar natuurwijnen omdat de consument de nefaste gevolgen van het vaak overmatige gebruik van pesticiden op de gezondheid en het milieu onderkent. Daarnaast worden onze wijnen zonder conserveringsmiddel (sulfiet) geproduceerd, hetgeen de smaak van de wijn ten goede komt. De wijnconsument is zeer gevoelig voor kwaliteit en smaak.
Omdat we als natuurwijnmakers overtuigd zijn van de voordelen van deze normen is ons bedrijfsmodel daarop vanaf het begin aangepast. Het onkruid in de wijngaard wordt bij ons handmatig verwijderd en we gebruiken daarvoor geen herbiciden, zoals glyfosaat. Problemen geven deze normen voor conventionele agrarische bedrijven die een abrupte omschakeling moeten maken en bovendien vaak opereren op wereldmarkten (vlees, graan, …) waar de prijs belangrijker is dan kwaliteit. Bovendien zijn de normen op de wereldmarkt niet overal gelijk.
De vraag van onze klanten is in de eerste plaats gericht op kwaliteitsproducten. Zo zijn onze wijnen veel geconcentreerder doordat we een opbrengst per hectare hebben die 30-40% lager is dan in de conventionele wijnbouw. Daarnaast is een gedeelte van onze wijnstokken 95 jaar oud hetgeen ook de concentratie van de wijnen ten goede komt.
De productie van natuurwijnen is zeer arbeidsintensief; hoe beantwoorden jullie het personeelsgebrek waarvan zo vaak sprake is?
Doordat de filosofie van biologisch dynamische landbouw en natuurwijn veel aanhangers kent hebben wij niet zoveel problemen met het vinden van seizoenpersoneel. Veel mensen helpen ons graag en vinden het interessant om mee te maken hoe het leven van alledag in een biologisch dynamische wijngaard is. Daarbij komt dat we in een hele mooie historische wijnstreek wonen die vele buitenlanders aantrekt vanuit de hele wereld.
Waar heb je het beroep van wijnboer geleerd?
Niet van vader op zoon…. Ik ben een autodidact zoals ze dat zeggen. Ik heb in het verleden, dat was in 2004, al gewerkt bij een biologisch dynamische wijnboer in de Auvergne. Tijdens die periode is mijn enthousiasme voor natuurwijnen ontstaan. Mijn praktijkopleiding heb ik gekregen van de wijnboer van wie we de exploitatie hebben gekocht. Ik heb 1 jaar met hem samengewerkt. Daarnaast wisselen we in de regio als natuurwijnmakers veel informatie met elkaar uit en proeven elkaars wijnen. Het is een hele hechte gemeenschap waar we deel van uitmaken. De klassieke wijnbouwopleidingen zijn erg gericht op de conventionele wijnbouw. Ik heb er de voorkeur aangegeven me door geestverwanten te laten opleiden.
Hoe verkopen jullie de wijn?
We exporteren bijna onze gehele productie en dat over de hele wereld. Dat doen we via ons netwerk van buitenlandse importeurs en daarnaast staan we in Europa op vele internationale wijnbeurzen. Via onze webwinkel of aan bezoekers van ons wijngoed verkopen we onze wijnen aan particulieren.
Jullie zijn gekomen met jullie 3 schoolgaande kinderen
Ja, die waren toen we hier kwamen alle drie onder de 8 jaar en de twee oudste kinderen zaten op de Montessorischool in Amsterdam. Ze gaan nu alle drie naar Franse scholen hier in de buurt. Vooral voor de oudste die nu 15 jaar is, is de overgang het grootst omdat hij het systeem in Nederland nog kent en dat is iets anders dan in Frankrijk. Behalve de taal is de mentaliteit in Franse schoolsysteem anders, veel gedisciplineerder.
Wat zijn jullie ambities voor de komende 5 jaar?
Groeien, leren en verbeteren. Ieder jaar weer hele mooie wijnen maken. Die in de beste restaurants en wijnbars wereldwijd worden gedronken. En dat lukt al heel aardig!
We willen mensen aantrekken die samen met ons leren van de natuur en de biodiversiteit beschermen.
Benieuwd naar deze bijzondere en vooral erg lekkere en zuivere wijnen, bezoek dan Domaine La Taupe in 41140 Thesée
www.domainelataupe.com
Direct bestellen kan ook via de webwinkel
Indien u met uw bestelling een mail zendt naar domainelataupe@gmail.com met de vermelding van welke bij de FANF aangesloten vereniging u lid bent, of dat u FANF donateur bent, dan ontvangt u 10% korting.